Wpływ głośnego czytania na rozwój dziecka

Motto: „Jakie ziarno w serca Wasze padnie... takim będzie późniejsze żniwo” (St. Jachowicz – Dziennik dla dzieci)
 

Wszyscy chcemy, aby nasze dzieci wyrosły na mądrych, dobrych i szczęśliwych ludzi.
Jest na to sposób – czytajmy dzieciom! Na pewno każdy rodzic chce przekazać swojemu dziecku to, co najlepsze. Chce, aby dobrze się rozwijało, nie miało problemów w przedszkolu, szkole, a na swojej drodze spotykało samych życzliwych ludzi. Aby tak się stało wcale nie trzeba stosować nowoczesnych metod lansowanych w wielu podręcznikach dla rodziców – trzeba skorzystać z najprostszego sposobu wpływającego na osobowość dziecka – należy zachęcić dziecko do czytania książek. Wiele dorosłych ludzi choć umie czytać, nie czyta. Dlaczego? Ponieważ nawyk i potrzeba czytania lektury muszą powstać w dzieciństwie. Czytanie książek jest zatem jedną z pierwszych inwestycji w rozwój dzieci. To właśnie w książce nasz maluch znajdzie wskazówki , w jaki sposób zbudować swój własny system wartości.
 

Głośne czytanie dzieciom to najpiękniejszy czas, jaki możemy zaoferować najmłodszym

Tych chwil nie zastąpi żadna inna atrakcja. Wystarczy kilkanaście minut dziennie spędzonych wspólnie nad lekturą.
 Podczas czytania dziecku zaspokajamy jego emocjonalne potrzeby. Jesteśmy blisko, więc zacieśniamy łączącą nas więź. Czytając dziecku, wyrażamy swą miłość i zainteresowanie. 
Malec z radością odczuje, że ten czas zarezerwowany jest tylko dla was. W efekcie, w dziecku wzrośnie poczucie, że jest ważne i kochane. W ten sposób budowana jest pewność siebie i wiara we własne możliwości.

Dzieciństwo to wyjątkowy okres, w którym nie może zabraknąć książek. Wiedza i doświadczenia zgromadzone na tym etapie zaowocują w dorosłym życiu. Należy dołożyć wszelkich starań, by w pierwszych latach życia dziecka, nie zabrakło troski i uwagi ze strony opiekunów. Stopniowo kształtująca się osobowość malca wymaga naszej bliskości i mądrych wzorców.

Każdy rodzic chce aby jego dziecko rozwijało się jak najlepiej, było kreatywne, a w przyszłości wyrosło na mądre i szczęśliwe. Jest na to sposób – czytaj mu książki! Dzięki temu Twoje dziecko zbuduje własny system wartości i rozwinie wiele cenionych cech takich jak empatia czy twórczość.

Nawyk czytania i sama potrzeba lektury powstaje już w dzieciństwie. Czytając naszym dzieciom niejako zmuszamy je do samodzielnego kreowania wizerunku głównego bohatera i jego przygód. W książce, w przeciwieństwie do filmu nie mamy bowiem gotowych obrazów, które ułatwiają przekaz – nasz maluch musi dużo bardziej się zaangażować i wykazać kreatywnością. To jednak nie jedyna zaleta wspólnego czytania. Dlaczego zatem nam jako rodzicom powinno na tym zależeć?

Głośne czytanie buduje więź pomiędzy rodzicem i dzieckiem

Chwila, w której zasiadamy razem nad lekturą, jest niezwykle bliska. Każda rodzina najczęściej wypracowuje własne zasady. Rytuał można rozpocząć od wybrania miejsca i najwygodniejszej dla rodzica i dziecka pozycji. Malec, wiedząc, że jest to moment zarezerwowany tylko dla niego, poczuje się wyjątkowy. Będzie to czas relaksu i niezapomnianych, wspólnych wrażeń.

Głośne czytanie zaspokaja potrzeby emocjonalne dziecka

Bliskość jest niezwykle istotna. W trakcie czytania można się przytulać, bardzo blisko siedzieć, czy leżeć. Wspólnie będziemy także przeżywać poznawaną historię. Śmiech, radość, czy zaduma, którą zaobserwujemy na twarzy dziecka, stanie się dla nas również cenną wskazówką. Przekonamy się, jakie uczucia budzą się w malcu. Nasze zainteresowanie na pewno zostanie zauważone i docenione.

Głośne czytanie wspiera rozwój psychiczny dziecka i wzmacnia jego poczucie własnej wartości

Przeobrażająca się świadomość na tym etapie wymaga szczególnej uwagi. Dziecko stopniowo nabywa zdolności do samodzielnego, nieegoistycznego pojmowania, odczuwania i działania. Czytane opowieści są kopalnią bezcennych przykładów i wzorców. Wzmocnimy w dziecku empatię, umiejętności społeczne i poczucie własnej wartości. Wspólnie spędzony czas to przecież dowód, że dziecko jest dla nas ważne.

Głośne czytanie uczy języka, rozwija słownictwo, daje swobodę w mówieniu

Na co dzień, często zapominamy, jak ważna jest dbałość o nasz język. Nadmiar obowiązków i pośpiech sprawia, że ograniczamy wypowiedzi do koniecznego minimum. Czytanie na głos sprawi, że będziemy posługiwać się poprawnym, pięknym językiem. Dla najmłodszych to szansa, by uczyć się języka, z czasem stopniowo rozwijać poznawane słownictwo, a ostatecznie tworzyć piękne wypowiedzi. Za pomocą języka musimy komunikować się z innymi przez całe życie. Jest więc to elementarna, niezbędna umiejętność.

Głośne czytanie przygotowuje i zachęca do samodzielnego czytania

Gdy dziecko jeszcze nie nabyło tej umiejętności, poznaje lektury dzięki innym. Wsłuchuje się w intonowany głos, ogląda ilustracje, poznaje litery. Momenty te są niezwykle urokliwe, stąd dziecko pragnie je powtarzać. Dorasta
w przekonaniu, że czytanie jest przyjemnością, dzięki czemu chętniej spróbuje samodzielnie czytać.

Głośne czytanie rozwija wyobraźnię

Nawet jeśli książkę zdobią ilustracje, wszystkich opisanych szczegółów
i sytuacji nie sposób zobrazować. Poza tym to jedynie nieruchome rysunki więc trzeba samodzielnie posłużyć się wyobraźnią. Pomyśleć, zastanowić się i może, gdy opiekun poprosi opowiedzieć o swoich odczuciach i pomysłach.

Głośne czytanie uczy myślenia

Myślenie to skomplikowany proces poznawczy. Trzeba kojarzyć dziesiątki elementów i na tej podstawie wnioskować. Najłatwiej podobno uczyć się na przykładach, a tych przecież w książkach nie brakuje.

Głośne czytanie poprawia koncentrację i ćwiczy pamięć

Żeby poznać opowiadaną historię, trzeba się skupić. W innym wypadku umykają szczegóły, które mogłyby bardzo zainteresować. Oczywiście opiekun może nadzorować cały proces. Pytania o imiona, czy perypetie bohaterów to świetne, sprawdzające ćwiczenie podobnież jak powtarzanie zabawnych rymowanek.

Głośne czytanie wnosi wiedzę ogólną i ułatwia naukę

To, co czytamy dzieciom, ma znaczenie. W ciekawy sposób możemy prezentować treści, z którymi dziecko zetknie się w przedszkolu, czy szkole.
W ten sposób zaciekawiamy wzbogacanymi wiadomościami. Rozbudzamy także ciekawość, która zachęci dziecko, by dopytać o wiele szczegółów.

Głośne czytanie uczy odróżniania dobra od zła i rozwija wrażliwość moralną

Literaccy bohaterowie są bardzo różni i przeżywają wiele przygód. Gdy jednych warto pochwalić, a nawet naśladować, inni zasługują na naganę. Wszystko po to, by dziecko mogło dokonać samodzielnej oceny. Chciało wyrażać opinie
i naśladować pożądane wzorce.

Głośne czytanie to rozrywka rozwijająca poczucie humoru

Komizm sytuacyjny jest elementem perypetii poznawanych bohaterów. Śmiejąc się razem z dzieckiem, podkreślamy, co jest zabawne, a co nie.

Głośne czytanie chroni przed uzależnieniem od mediów

Dziecko znające wartość czytania łatwiej zrezygnuje z czasu spędzanego przed telewizorem, czy komputerem. Czytając na głos, pokazujemy także, że my dorośli również lubimy czytać i spędzać z książką czas.

Głośne czytanie pomaga w rozwiązywaniu problemów

Czasem widzimy, że dziecko trapi problem. Wiemy, dlaczego się smuci, jest marudne, czy złe. Wielu bohaterów miewa podobne kłopoty, więc warto sprawdzić, jak sobie z nimi radzą

Głośne czytanie chroni przed negatywnym wpływem otoczenia

W książkach dla dzieci podkreślane są pozytywne zachowania i postawy. Te negatywne, spotykają się, ze zrozumiałą dezaprobatą. Dziecko zyskuje potwierdzenie i wyjaśnienie, dlaczego niektóre czyny są niewłaściwe i nie warto ich naśladować.

Można jeszcze wspomnieć, że czytanie dzieciom jest przyjemną, zdrową ucieczką od nudy, czy profilaktyką działań aspołecznych. W zasadzie zalety można mnożyć bez końca. Najważniejsze jednak aby nie zapominać o jednym.

Głośne czytanie to najpiękniejszy czas, jaki możemy zaoferować dziecku.

Codzienne czytanie dziecku:

• Zapewnia emocjonalny rozwój dziecka
• Rozwija język, pamięć i wyobraźnię
• Uczy myślenia, poprawia koncentrację
• Wzmacnia poczucie własnej wartości dziecka
• Poszerza wiedzę ogólną
• Ułatwia naukę, pomaga odnieść sukces w szkole
• Uczy wartości moralnych, pomaga w wychowaniu
• Zapobiega uzależnieniu od telewizji i komputerów
• Chroni przed zagrożeniami ze strony masowej kultury
• Kształtuje nawyk czytania i zdobywania wiedzy na całe życie

Dlaczego czytanie jest dzisiaj ważniejsze niż kiedykolwiek w przeszłości?

Wiele dzieci bez umiaru korzysta z komputera. Dla wielu z nich jest to najatrakcyjniejsza forma spędzania wolnego czasu. Żyjemy w cywilizacji telewizyjnej; badania naukowe wykazują:

szkodliwość zdrowotną nadmiernego oglądania telewizji przez dzieci

• telewizja nie rozwija u dzieci myślenia i skraca ich przedział uwagi
• wiele programów wywołuje lęki i niepokój oraz znieczula na przemoc.
• świat jest coraz bardziej skomplikowany, lawinowo przyrasta ilość informacji, rozwój wiedzy i rynku pracy następuje coraz szybciej – ludzie, którzy nie czytają , nie nadążają za tymi zmianami zostają zepchnięci na margines współczesnego życia.

Pamiętajmy, że czytanie jest proste, bezpłatne i dzieci je uwielbiają!

• nie potrzeba tytułów naukowych, ani drogiego sprzętu, by czytać dzieciom;
• książki można wypożyczać, wymieniać również kupować na przecenach
• nie trzeba dobrej dykcji, by być najlepszym nauczycielem czytania dla swego dziecka

Czytanie jest swego rodzaju antidotum przeciwko wielu niepożądanym wpływom dla umysłu i psychiki dziecka ze strony współczesnej cywilizacji.

Dlatego warto czytać na głos. Nawet jeśli dziecko nie stanie się w przyszłości aktywnym czytelnikiem, warto spędzać z nim w ten sposób czas. Głośne czytanie może zaowocować szeregiem innych pozytywnych skutków – nic jednak na siłę. Jeśli widzimy, że dziecko nie potrafi się skupić na słuchanym tekście, warto poczekać na lepszy moment i skupić się na innych książeczkach, choćby sensorycznych lub obrazkowych. Wszystko zależy od dziecka i od naszych chęci. Widok samodzielnie czytającego małego dziecka rozczula każdego rodzica, na taki obrazek trzeba sobie jednak zapracować, dlatego rodzicu – książka w dłoń i czytaj!

 

Umberto Eco powiedział: „kto czyta książki, żyje podwójnie”. Jeżeli więc nie chcemy aby nasz maluszek żył w jednowymiarowym świecie pozbawionym prawdziwych emocji, zróbmy wszystko by polubił literaturę, aby sięgał po książkę w sposób spontaniczny, pozbawiony presji i przymusu.

W świecie czterolatka

W świecie czterolatka

Okres rozwoju dziecka to jeden z najintensywniejszych etapów w rozwoju człowieka. Czy zastanawialiście się ile przemian zachodzi w tym małym organizmie? To zachwycające jak szybko nabywa nowe umiejętności, zdobywa wiedzę, doświadczenia, eksperymentuje i uczy się. Poniższy artykuł przedstawia sylwetkę dziecka czteroletniego, to opis małych – wielkich sukcesów dziecka w tym wieku oraz próba zasygnalizowania tego z czym ma prawo sobie jeszcze nie radzić.

Co cechuje naszego czterolatka? 

Czterolatek to żywe srebro, wszędzie go pełno, wszędzie zaznacza swoją obecność – i to niekoniecznie w miły dla otoczenia sposób. Zdarza mu się być „niegrzecznym", ponieważ buduje obraz siebie, a to, co mówią dorośli, budzi w nim protest i bunt. Jest też, niestety, bardziej niż trzylatek chwiejny emocjonalnie - to mała chimera, która w moment potrafi przejść z płaczu w śmiech i odwrotnie. Jest też dość nieprzewidywalny. Trudno za nim nadążyć. Dziecko chce wszystko robić samodzielnie i czuje wielką dumę ze swoich dokonań. Często sygnalizuje ja sam/ja sama. Drogi rodzicu pozwól swojemu małemu skarbowi samodzielne ubrać się, zapiąć zatrzask lub guzik, umyć zęby - nawet wtedy gdy nie będzie to zrobione perfekcyjnie. Nie podcinaj mu skrzydeł, wyręczając go, pamiętaj że wyręczając dziecko w czynnościach samoobsługowych uczymy je bezradności.

Co to jest głód ruchu i czy to powód do niepokoju?

Ależ oczywiście, że nie!! Głód ruchu to charakterystyczny etap dla czterolatka,dziecko jest bardzo żywiołowe i aktywne. W tym okresie można zaobserwować wzrost sprawności motorycznej. Dziecko jest coraz sprawniejsze i szybsze. Potrafi szybko biegać, wspinać się na drabinki, chętnie jeździ na rowerze, hulajnodze. Potrafi przez chwilę stać na jednej nodze, przechodzić po ławeczce, wchodzić i schodzić ze schodów stawiając nogi na przemian. To doskonały czas na aby dziecko zaczęło brać udział w zajęciach dodatkowych takich jak basen, gra w piłkę, karate itp. Z pewnością w ten sposób spożytkuje nadmiar swojej energii.

Dlaczego moje dziecko tak szybko się nudzi?

Dziecko 4-letnie szybko przechodzi od jednej aktywności do drugiej, od rysowania do konstruowania z klocków itd. Dziecko zaczyna preferować zabawę z rówieśnikami polegające na odgrywaniu ról, współdziałaniu, rywalizacji. Potrafi zapamiętać i przestrzegać zasady gry. Czterolatek często ma już swoje pasje, ulubione zabawy, bądź rodzaje aktywności.

Balansowanie nad przepaścią czyli to i owo o emocjach czterolatka

Emocje czterolatka to bardzo bogaty wachlarz doświadczeń dla rodzica. Czterolatki bywają drażliwe, są też uparte. Buntują się, często również prowokują - sprawdzają granice. Lubią mieć swoje zdanie i chcą, by inni się temu podporządkowali. Fantastyczne i pożądane przez dziecko jest wszystko co zabronione. Czterolatek uwielbia także demonstracje, przechwałki, kłamstwa, stawianie się - a wszystko po to, by wzbudzić sobą zainteresowanie innych. Ale żeby nie wszystko było w ciemnych barwach należy tu dodać, że czterolatek coraz skuteczniej rozpoznaje i nazywa własne uczucia i ich przyczyny. W tym okresie pojawiają się pierwsze sympatie i przyjaźnie. Dzieci w tym wieku są zdolne do refleksji nad własnym zachowaniem i potrafią  je ocenić.

Nieograniczone możliwości czyli rozwój procesów poznawczych

W miarę dojrzewania dziecko utrzymuje w umyśle coraz większą liczbę liter, słów, cyfr. Pamięć jest zdecydowanie bardziej pojemna w porównaniu z trzylatkiem dokładniejsza i dłuższa. Potrafi wiernie odtworzyć zdanie (4-6 wyrazów), kolejność 3-4 dźwięków, ułożenie 5 przedmiotów. Coraz wierniej zapamiętuje tekst wierszy i piosenek. Podobnie jak pamięć u czteroletniego dziecka jest dowolna, to znaczy przyciąga ją to co dziecko interesuje i zaciekawia, równie łatwo ją rozproszyć. Może się skoncentrować na 10 – 20 minut, ale gdy robi coś frapującego dla siebie potrafi być skupione o wiele dłużej. Czterolatek uczy się cały czas. Uczy się gdy manipuluje, konstruuje, ogląda książeczki, wartościowe programy, obserwuje otoczenie przyrodnicze i społeczne. Zdobywa nową wiedzę  przysłuchując się rozmowie dorosłych, rozmawiając z innymi dziećmi, zadając dziesiątki pytań, w czasie zabawy i w wielu jeszcze innych sytuacjach. Dziecko w tym wieku potrafi słuchać coraz dłuższych bajek, opowiadań, a także artykułów popularnonaukowych dostosowanych do jego wieku. Potrafi śledzić przebieg akcji i dostrzega związki przyczynowo – skutkowe i chronologiczne.

To już potrafię!

Dziecko 4letnie rysuje to co wie, tak jak wie i na ile pozwalają mu jego umiejętności. Im więcej i różnorodniejsze obiekty rysuje nasz maluch, tym szybciej osiąga wyższy poziom umiejętności. Co ważne wzmacnia się muskulatura dłoni i palców, a to w efekcie daje: pewniejszy chwyt kredki, właściwe napięcie mięśni dłoni a co za tym idzie – nacisk kredki na papier. Potrafi poprawnie trzymać nożyczki i samodzielnie wycinać po narysowane linii prostej. Chętnie modeluje z plasteliny, ciastoliny, masy solnej. Uwielbia malować, a malowidła czterolatka mają temat i przedstawiają bardzo konkretne obiekty. Czterolatek jest w stanie manipulować drobnymi elementami układanki, nawlekać koraliki na sznurek, oraz zapinać widoczne guziki.

 

Wpływ przedszkola na rozwój społeczny dzieci

W okresie przedszkolnym rozwijają się u dziecka w intensywny sposób zarówno umysłowe zainteresowania i intensywne przeżycia, jak też społeczne uczucia. Znajdują one swe odzwierciedlenie zarówno w zabawie jak też i w twórczości plastycznej, jakże bogatej
w tym okresie życia, która wyraża uczuciowy stosunek do poznanych przez dziecko przedmiotów, osób, rzeczy, zwierząt, wydarzeń i zjawisk w otoczeniu.

Od około trzeciego roku życia dziecka stopniowo rozszerza się krąg osób znaczących dla dziecka i mających wpływ na ich rozwój społeczny. Ten krąg rozszerza się mianowicie
o krewnych i przyjaciół rodziców, a także rówieśników, z którymi nawiązuje dziecko kontakty społeczne. Uspołecznienie dziecka dokonuje się w wyniku wychowania, podczas którego rozwija ono w sobie te cechy i dyspozycje, które pozwolą na umiejętne radzenie sobie
w różnorodnych sytuacjach życiowych. O tym jak będzie przebiegał rozwój społeczny w dziecka w wieku przedszkolnym przede wszystkim decyduje „liczba kontaktów jakie dzieci mają z innymi dziećmi”. Kontakty te zawierane są głównie w zabawach dziecięcych. Rodzice powinni być świadomi tego, że utrwalone we czesnym dzieciństwie zachowania i postawy mogą rzutować na dalsze życie dziecka.

Małe dziecko kształtuje swój stosunek do otoczenia, ludzi, zwierząt i roślin na podstawie narzuconego przez rodziców i opiekunów wzorca zachowań. Dzieci przejmują nieświadomie wzory zachowań i reagowania na określone sytuacje od dorosłych, którzy stanowią dla nich naturalny wzór do naśladowania. Naśladownictwo jest jedną z najbardziej charakterystycznych tego okresu. Dzieci z łatwością przyswajają sobie spontanicznie sposoby wyrażania się, którymi są zarówno gestykulacja, mimika i zachowanie się dorosłych z ich otoczenia, którzy stanowią dla nich autorytet. W starszym wieku przedszkolnym jest podobnie przejmując od rodziców ich poglądy, sądy, oceny i sposoby odnoszenia się do innych członków rodziny. Sprzyja temu sugestywność dzieci, czyli łatwość z jaką podlegają one wpływom dorosłych. Zarówno naśladownictwo, sugestywność, jak i psychika przedszkolaka stwarzają dogodne warunki wychowawcze. W tym okresie najłatwiej zaszczepić w dziecku model określonego typu zachowań społecznych i uczuciowych odniesień. Przykład i konsekwencja są w tym przypadku nieocenione. Moralizować można dziecku dużo, lecz to nie przyniesie większych zmian w jego zachowaniu niżeli po prostu dać mu przykład własną osobą. Fakty obserwowane przez dzieci wzmocnione do tego słowem wyjaśniającym znajdują duży oddźwięk uczuciowy, na podłożu którego formują się przyszłe podstawy moralne.Małe dzieci bardzo szybko uczą się podporządkowywać, a w dalszej kolejności samodzielnie przestrzegać pewnych społecznych norm i reguł zachowania się, które obowiązują w rodzinie lub w przedszkolu. Mały przedszkolak, który dopiero rozpoczyna swoją karierę, czyli trzylatek jest jeszcze egocentrykiem, traktującym wszystko co dzieje się w około niego ze swojego punktu widzenia, patrząc na swój „interes” i na własne przyjemności, zaspokojenie swojego pragnienia. Podstawą społeczno – moralnego rozwoju dziecka są więc wzory postępowania z jakimi styka się na co dzień, normy, prawa, które narzuca mu otoczenie oraz własne uczestnictwo i doświadczenie w kontaktach z innymi dziećmi. Najbardziej naturalną szkołą uspołecznienia w życiu dzieci jest zabawa. Przez okres, w którym dziecko uczęszcza do przedszkola powoli, lecz cały czas wzrasta jego moralna świadomość. Przejęte normy postępowania, podparte autorytetem dorosłych zaczynają funkcjonować jako nawyki i przyzwyczajenia, a następnie w miarę rozwoju myślenia i rozumowania zaczynają się przekształcać w przekonania i postawy. Można to obserwować zaczynając od podstawowych przejawów uspołecznienia jak nawyki higieniczno-kulturalne i ustalone zwyczaje, jak na przykład mycie rąk przed posiłkiem, sprzątanie sali po zajęciach czy też utrzymywanie porządku na własnej półce, a także kształtowanie się opiekuńczego stosunku do młodszych lub słabszych kolegów, do zwierząt, samodzielne stosowanie praw i umów obowiązujących podczas zabaw, dokonywanie pierwszych prób samooceny i kontroli nad swoimi impulsywnymi reakcjami. Proces wdrażania się dzieci do świata obowiązujących norm i zasad postępowania i uznania za swoje własne zachodzi powoli i nie bywa zakończony nawet, gdy dziecko osiąga dojrzałość szkolną.

Pobyt dziecka w przedszkolu kształtuje dojrzałość emocjonalną i rozwija samodzielność. Dziecko uczy się funkcjonowania w grupie rówieśniczej: przestrzegania ogólnych norm, wykazywania się cierpliwością podczas oczekiwania na swoją kolej, dostosowywania się do poleceń dorosłych. „W przedszkolu dziecko uczestniczy w kierowanej przez nauczycielkę grupie rówieśników na prawach jednego z wielu. Jego status jest zupełnie inny niż w rodzinie, w której rówieśników najczęściej nie ma. Pozycja dziecka w rodzinie bywa zazwyczaj wyjątkowa, podczas gdy w przedszkolu te same prawa i obowiązki mają wszystkie dzieci należące do grupy”.

Korzyści, jakie czerpie dziecko podczas przebywania w przedszkolu zaowocują w przyszłości, ponieważ wiek przedszkolny to „najlepszy okres na zapobieganie ewentualnym późniejszym trudnościom w nauce – na niwelowanie dysharmonii i zaburzeń rozwojowych, wyrównywanie zaniedbań środowiskowych.

Edukacja przedszkolna pozwala na zauważenie i niwelowanie deficytów rozwojowych u dzieci. Praca indywidualna z dzieckiem tego wymagającym  jest tak wpleciona w jego pobyt w przedszkolu, że żadne z dzieci tego nie zauważa, a przez to dziecko nie czuje się gorsze od innych.

Wiek przedszkolny to najlepszy okres na kształtowanie postawy moralnej i patriotycznej u dzieci. Na to, jaką postawę przyjmą dzieci decydujący wpływ mają dorośli z ich najbliższego otoczenia: rodzice, dziadkowie, inni członkowie rodziny. Jeśli dziecko uczęszcza do przedszkola to wpływ na kształtowanie tej postawy mają również nauczyciele.

 Dziecko głębiej pozna znaczenie wartości moralnych, jeżeli będzie mogło gromadzić doświadczenia na ten temat  w grupie rówieśniczej. Chodzi tu głównie o takie wartości jak  odróżnianie dobra od zła, wyrabianie postawy uczynności oraz niesienia pomocy słabszym.

Jeżeli chodzi o postawę patriotyczną to nie ma lepszego miejsca ani czasu na jej kształtowanie niż w przedszkolu. Dzieci uczą się znaczenia symboli narodowych, śpiewania hymnu, recytacji wierszy o tematyce patriotycznej. Wszystkie te wiadomości bardzo łatwo  jest przyswoić w towarzystwie rówieśników i w formie zabawy.

Wartości wpojone w dzieciństwie mają ogromny wpływ na postawę, jaką dzieci reprezentować będą w przyszłości. „Ogromnie ważne jest dla późniejszego funkcjonowania człowieka dorosłego, jaki kod na życie został mu przekazany w dzieciństwie.

Wady wymowy u malucha – jak je rozpoznać i nad nimi pracować!

Śledzenie postępów dziecka

Jeśli chodzi o nieprawidłowości rozwoju mowy, to trzeba dziecko obserwować pod tym kątem praktycznie od pierwszych jego dni, bo nieprawidłowości ssania, oddychania, nabywania umiejętności jedzenia (m.in. prawidłowe gryzienie, połykanie) mogą predysponować je do powstawania wad wymowy, opóźnionego rozwoju mowy czy dysleksji.

Ważna jest obserwacja u dziecka kolejnych etapów nabywania mowy, polecam zapisywanie kolejnych osiągnięć w zeszycie.

• Około 2. - 3. miesiąca niemowlę zaczyna głużyć, są to dźwięki typu gli, kli, tli, gu, gla.

• Około 6. miesiąca życia głużenie przekształca się w gaworzenie. Dziecko wymawia głoski, sylaby, bawi się dźwiękiem, uczy się, jak układać, i trenuje narządy artykulacyjne.

• Następnie dziecko zaczyna reagować na melodię, czyli ton głosu.

• Około pierwszych urodzin dziecko zaczyna reagować na swoje imię, rozumie proste polecenia i pytania, pojawiają się pierwsze, wypowiedziane ze zrozumieniem, wyrazy.

• Dwulatek powinien wymawiać wszystkie samogłoski i dużą część spółgłosek, przy czym normą jest to, że większość tych spółgłosek jest charakterystycznie zmiękczana. Dziecko nazywa domowników, otaczające zabawki, wiele wyrazów stanowi mowę własną (np. brum brum na samochód, tań czyli wstań, oć czyli chodź). Zaczyna składać dwuwyrazowe zdania potrzebne mu do zakomunikowania swoich potrzeb, np.: mama da jako mamo daj.

• Do końca trzeciego roku życia dziecko powinno opanować kolejne spółgłoski także tylnojęzykowe k i g oraz wargowo-zębowe w i f. Zmiękczanie głosek s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż jest nadal charakterystyczne. Trudną głoską jest głoska r - często wymawiana przez dzieci na tym etapie rozwoju mowy jako j lub l.

• Czteroletnie dziecko nie powinno już zmiękczać s, z, c, dz, natomiast może seplenić (tzw. seplenienie fizjologiczne) i głoski sz, ż, cz, dż wymawiać jako s, z, c, dz. Nadal upraszcza wyrazy, szczególnie grupy spółgłoskowe.

• Piąty rok życia to czas, gdy mowa dziecka powinna być zrozumiała a głoski ustabilizowane. Dopuszczalne jest mniej więcej półroczne opóźnienie w artykulacji głoski r oraz seplenienie w mowie potocznej, przy czym przy ćwiczeniach powtórzeniowych głoski sz, ż, cz, dż powinny być przez dziecko artykułowane poprawnie.

Kiedy do logopedy

Na takie pytanie odpowiadam koleżankom - wtedy, gdy cokolwiek Cię zaniepokoi, zawsze masz prawo skonsultować swoje spostrzeżenia.

Natomiast koniecznie udaj się do specjalisty, gdy zauważysz, że dziecko mówi przez nos pomimo braku kataru, gdy mowa Twojego dziecka odbiega od podanych wyżej norm, gdy na przykład dwulatek nie reaguje na swoje imię czy nie spełnia żadnych poleceń lub na przykład zasób słownictwa czterolatka jest na poziomie dwulatka.

Warto także nie czekać i udać się do logopedy, gdy zauważymy niewłaściwe wymawianie przez dziecko poszczególnych głosek lub zastępowanie ich innymi głoskami, a także wtedy, gdy mowa dziecka jest niewyraźna i/lub niepłynna.

Powszechne wady wymowy

Dyslalia, czyli wady wymowy, polega na nieprawidłowej artykulacji głoski lub kilku głosek. Najczęściej spotykamy:

• sygmatyzm (in. seplenienie) - nieprawidłowa realizacja głosek detalizowanych, czyli głosek: ś, ź, ć, dź; s, z, c, dz; sz, ż, cz, dż. Cechą wspólną jest tutaj nieprawidłowe ułożenie szczęk, języka w stosunku do zębów, przez co wychodzące powietrze trze o zęby i wytworzony szmer ulega wzmocnieniu.

• rotacyzm (in. reranie)- nieprawidłowa realizacja głoski r, która się nie pojawia lub - częściej - zamiast której pojawia się głoska l lub j.

• kappacyzm - nieprawidłowa realizacja głosek k oraz k’, które albo nie są realizowane albo zastępowane przez t i t’.

• gammacyzm - nieprawidłowa realizacja głosek g oraz g’, które albo nie są realizowane albo zastępowane przez d i d’.

• lambdacyzm - nieprawidłowa realizacja głoski l lub zastępowanie jej przez i niezgłoskotwórcze.

• betacyzm - nieprawidłowa realizacja głosek b oraz b’, najczęściej są zastępowane bezdźwięcznymi p i p’.

• mowa bezdźwięczna - niewymawianie głosek dźwięcznych, zamiast nich realizowane są bezdźwięczne odpowiedniki (k zamiast g, t zamiast d etc.).

Częste są też inne zaburzenia mowy, jak:

• jąkanie - zaburzeniu ulega płynność mowy, powtarzane są dźwięki, sylaby, słowa, może występować zjawisko przeciągania pewnych sylab lub robienia pauz w nieodpowiednich miejscach, niejednokrotnie towarzyszy temu widoczna trudność wydobycia dźwięku.

• nosowienie (in. rynolalia) - głoski nosowe wymawiane są jak ustne lub głoski ustne łączą się z rezonansem nosowym.

Przyczyny wad wymowy

Szukanie przyczyn wad wymowy warto zacząć od dokładnego obejrzenia i wykluczenia wad anatomicznych aparatu mowy. Warto mieć tego świadomość i tego oczekiwać w czasie pierwszego spotkania ze specjalistą.

U dzieci mających problem z wymową należy sprawdzić prawidłowość funkcjonowania i budowy narządu słuchu.

Poza powyższymi przyczynami wymienia się warunki środowiskowe, które mogą niewystarczająco stymulować poprawny rozwój mowy.

Praca nad zaburzeniami mowy i wadami wymowy

Wspieranie od początku

Tak naprawdę to już od pierwszych dni życia dziecka pracujemy na rzecz poprawnego rozwoju mowy. Dlatego od samego początku polecam rozmawianie z dzieckiem (właśnie rozmawianie a nie po prostu mówienie ), opowiadanie mu o tym, co widzi, co robi mama, czytanie książeczek, śpiewanie.

Koniecznie reagujcie na dźwięki dziecka. Po pierwsze uczy się ono wtedy, że jego głos ma moc sprawczą, więc warto go wydawać. Po drugie, gdy naśladujecie jego dźwięki, dziecko ma okazję posłuchać „odbicia” swojego głosu, co może zachęcić je do powtórzeń.

Od początku uwrażliwiajcie dziecko na dźwięki, oczywiście dostosowane do możliwości dziecka. Grzechoczcie grzechotką poza zasięgiem wzroku, by mogło obrócić główkę w stronę dźwięku.

Bardzo ważne są rymy i rytmy. Zadbajcie o to, by wśród czytanych wierszyków były rymowanki.

Nauka mówienia

Nadmieniam, że poniższe rady kieruję do rodziców dzieci wymagających wsparcia w nauce mówienia, a nie do rodziców wszystkich dzieci. Zaznaczam to, by nie narazić się na komentarze, że należy dziecko od początku uczyć poprawnych nazw. Generalnie tak, ale jak powiedzenie krowa jest poza zasięgiem dziecka, to dobrze, jeśli powie muu muu.

Dziecko uczy się najlepiej i najszybciej przez doświadczenie, dlatego zadbajcie o pomoce naukowe. Świetne będą figurki zwierząt, przedmioty, które można wziąć do ręki, warzywa, owoce. Ucząc nazw przysuwamy dany przedmiot do ust, dziecko ma widzieć jednocześnie usta oraz przedmiot, następnie mówimy wyraźnie np.: krowa muu muu. W ten sposób uczymy dziecko dwóch (nie więcej) nazw potem prosimy - pokaż muu muu, pokaż krowę.

U dzieci z opóźnionym rozwojem języka oraz z wadami wymowy ważne jest rozwijanie słuchu i uwagi słuchowej. Z najmłodszymi bawcie się w naprzemienne granie (grzechotką, bębenkiem, kastanietami), wystukiwanie rytmów. Poszukujcie źródła dźwięku, czyli poszukajcie razem schowanej grającej zabawki, dzwoniącego telefonu. Ważne jest czytanie dzieciom, wyśmienite są rymowane wierszyki, które łatwo można zapamiętać, bo dziecko może samo dopowiadać lub poprawiać, gdy rodzic specjalnie zmieni końcówkę. Ze starszymi dziećmi bawcie się w głoskowanie wyrazów, szukanie wyrazów na daną literę etc.

W formie zabawy warto pomóc dzieciom przygotować buzię, język, wargi do poprawnej wymowy głosek. Od najwcześniejszych miesięcy róbcie razem z dzieckiem miny, wystawiajcie języki, wydymajcie policzki i wargi. Starszym dzieciom warto zaproponować języczkowe zabawy, czyli takie, które usprawniają ruchomość języka. Warto jak żabki łapać muszki językiem, wymiatać ząbki językiem jak miotełką, cmokać, dmuchać, bulgotać przez słomkę, sapać, ziewać i co tylko przyjdzie Wam i dziecku do głowy.

Warto, by dzieci z opóźnionym rozwojem mowy miały kontakt z innymi dziećmi, swoimi rówieśnikami. Będą miały wtedy większą motywację do uzyskania celu, jakim jest porozumienie się.

No i przede wszystkim nie ma na co czekać, trzeba szukać pomocy specjalistów. Porozmawiaj z pediatrą, do poradni logopedycznej potrzebujesz skierowanie. Następnie być może logopeda skieruje Cię z dzieckiem do ortodonty, laryngologa lub psychologa.

Gdy zaczniecie terapię ważne jest to byście zajęcia z logopedą traktowali jako wstęp do pracy w domu, bo nikt, nawet największy i najbardziej znany ekspert w swojej dziedzinie, nie skoryguje wad wymowy dziecka na jednym lub dwóch spotkaniach w tygodniu. Tak naprawdę, jeśli mają być efekty, jest to ciężka praca dziecka ale także rodziców.

Źródło:  http://canpolbabies.com/pl/porady/porada/mothers/19/2407-wady-wymowy-u-malucha--jak-je-rozpoznac-i-nad-nimi-pracowac